‘Wat voor maker ben je?’ vroeg de fotograaf me.
We stonden te midden van duizenden mensen aan de rivieroever, overal eetstalletjes, de zon ging onder, foto’s werden geportretteerd op de muren en de dj draaide de volumeknop verder omhoog. Het openingsfeest van het fotofestival in Arles was alles wat een zomerfestivalfeest moet zijn. En het meest fantastische was nog wel: in Frankrijk verkopen ze geen slechte wijn.
Foto maker of foto nemer?
De fotograaf verduidelijkte zijn vraag. ‘Fotografen stellen: ben je een foto maker of een foto nemer?’ Wat hij bedoelde was: ben je een maker die de werkelijkheid documenteert? Of een maker die creëert, die een scène voor zich ziet en dat beeld gaat vertalen?
In de schrijfwereld heb je journalisten die de werkelijkheid verslaan en romanschrijvers die vanuit hun eigen verbeeldingskracht creëren. Het zijn twee bloedgroepen, ieder met hun eigen mores en trots. Er lopen maar weinig bruggen tussen die twee, al probeerde de Stichting Verhalende Journalistiek daar wel verandering in te brengen. Dat het bij fotografen zo anders ligt, had ik me niet zo gerealiseerd. Hoe onderscheid je je als maker in zo’n breed werkveld?
Zwart-wit
‘Maar is iedere maker het één of het ander?’ vroeg ik aan de fotograaf. ‘En de schrijver Ryszard Kapuściński en fotograaf Ed van der Elsken dan?’ Ze maakten iets van de realiteit; ze waren briljant omdat ze zowel photo taker als photo maker waren. Daar waren we het snel over eens, dus we bestelden nog maar een wijntje.
Ach, dat zwart-wit denken is natuurlijk ook helemaal niet van deze tijd. Toch helpt het wel richting te geven aan je creativiteit – aan alle fantastische nieuwe projecten die je nog wilt beginnen – als je van jezelf weet waar je staat. Hoe verhoud jij je tot de werkelijkheid?
